De eerste automaten – wonderen der techniek

Op de eerste verdieping van de permanente tentoonstelling heeft het Heinz Nixdorf MuseumsForum een zaal ingericht voor de geschiedenis van de eerste automaten.

Het hoogtepunt is de volledig functionerende replica van de schaakturk. Het origineel van deze beroemde schijnautomaat baarde eind 18e eeuw veel opzien. Hij versloeg de beste schakers uit die tijd en bewaarde zijn geheim ruim zeventig jaar.

De schaakturk geeft blijk van de populariteit van automaten in die tijd. Mechanische raderklokken, mensvormige muziekautomaten en een mechanische eend die zelfs voedsel kon verteren, gingen hem voor. In een nieuwe tentoonstellingsruimte in het HNF is een overzicht te zien van de robots uit de 18e eeuw tot aan de zegetocht van de mechaniek in de 19e eeuw. Een video toont enkele van de boeiendste automaten, zoals een schrijfautomaat uit 1774. Ook de eerste demonstratie van de schaakturk in het HNF in 2004 kan hier nogmaals worden bekeken.

In de nieuwe ruimte worden enkele themagebieden geïntroduceerd die een rol spelen in de andere tentoonstellingsruimtes van de HNF. De schaakturk bracht destijds al een discussie op gang over "kunstmatige intelligentie". Kan een machine intelligenter zijn dan de mens? Dergelijke vragen worden ook tegenwoordig nog gesteld met het oog op de vooruitgang van de informatica en robotica. De schaakturk sluit dan ook perfect aan bij de presentatie van het HNF over kunstmatige intelligentie en robotica.

Schaakturk weer tot leven gewekt

Het HNF bouwt de ogenschijnlijke automaat na

150 jaar nadat hij in vlammen opging, presenteert het HNF een natuurgetrouwe kopie aan het publiek

Meer

De schaakturk van Wolfgang von Kempelen

Decennialang een sensatie

Hij maakte niet alleen indruk op Maria Theresia en Napoleon. De schaakturk was ook overal in Europa en de VS een attractie

Meer

De reconstructie van de schaakturk in het HNF

Wetenschappelijke scherpzinnigheid en ambachtelijke bekwaamheid

Er waren geen bouwtekeningen of exacte beschrijvingen. De reconstructie van de in 1854 in vlammen opgegane schaakturk vereiste nogal wat onderzoek en ambachtelijke bekwaamheid.

Meer

Video van de schaakturk

Video van de schaakturk

Bekijk de video van de presentatie van de schaakturk op 25 maart 2004 (33 minuten)

Video bekijken